PROJECT BACKGROUND

ที่มาของโครงการ จากการเล็งเห็นถึงโอกาสในการพัฒนาสถานที่แห่งนี้ซึ่งเป็นสถานที่ผลิตศิลาดล อันเกิดจากฝีมือของช่างปั้น และตั้งอยู่ในจังหวัดเชียงใหม่ซึ่งถือได้ว่าเป็นจังหวัดที่มีความโดดเด่นทางด้านงานศิลปหัตถกรรมอันหลากหลาย ศิลาดลก็ถือได้ว่าเป็นหนึ่งในผลิตภัณฑ์ที่มีชื่อเสียง และทางแบรนด์สยามศิลาดล ถือได้ว่าเป็นแบรนด์ผู้เชี่ยวชาญในการผลิตศิลาดลมาเป็นระยะเวลานาน ทางผู้จัดทำจึงมีวัตถุประสงค์ในการนำเสนอแนวทางการออกแบบสถาปัตยกรรมภายในอันช่วยเสริมสร้างให้ที่ สยาม ศิลาดล แห่งนี้ เป็นสถานที่ท่องเที่ยวทางด้านศิลาดลที่สามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวจากทั่วโลกได้มารู้จัก เยี่ยมชม และใช้งานศิลาดลของไทย

PROGRAM

จากการศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับองค์กร เป้าหมายขององค์กร จุดเด่นในผลิตภัณฑ์ขององค์กร พื้นที่สถาปัตยกรรม และกลุ่มเป้าหมายของโครงการจึงเสนอให้มีการพัฒนาโครงการไปในรูปแบบของจัดทำเป็นสถานที่ท่องเที่ยวทางด้านศิลาดล โดยการเป็นพื้นที่แห่งการเผยแผ่วัฒนธรรมสยามศิลาดล ทำให้คนที่มาที่นี่ได้รับรู้ เข้าใจและสร้างให้เห็นถึงคุณค่าของงานศิลาดลผ่านงานสถาปัตยกรรมที่ช่วยส่งเสริม

รูปแบบของกิจกรรมที่เกิดขึ้นภายในโครงการจึงมีที่มามาจากการศึกษาพฤติกรรมของกลุ่มเป้าหมาย ซึ่งก็คือนักท่องเที่ยว และกลุ่มที่ชื่นชอบในถ้วยชามเซรามิก สรุปได้ว่า มีความสนใจในงานศิลปะ หัตถกรรม วัฒนธรรมพื้นถิ่น และชื่นชอบรวมกลุ่มกันเพื่อพูดคุย แลกเปลี่ยนความรู้ทางด้านเครื่องถ้วยชามจึงนำเสนอพื้นที่กิจกรรมที่ตอบโจทย์ต่อพฤติกรรมของกลุ่มเป้าหมายดังนี้

  • พิพิธภัณฑ์และการชมกระบวนการผลิต       – เพื่อให้คนภายนอกได้เข้าใจและรู้จักสยามศิลาดลมากขึ้น เห็นทุกกระบวนการผลิตที่สะท้อนคุณค่าของงานศิลาดล
  • โชว์รูมและแกลอรี่                                                           – พื้นที่จำหน่ายสินค้าที่มีทั้งสินค้าเน้นการใช้งาน และ สินค้าที่เป็นงานศิลปะมูลค่าสูง
  • ร้านอาหารและร้านน้ำชา                              – ทำให้คนได้สัมผัสประสบการณ์การใช้งานศิลาดลในรูปแบบของวัฒนธรรมการรับประทานอาหาร
  • ศิลาดลเวิร์คชอป                                                      – ช่วยส่งเสริมให้งานศิลาดลเกิดการพัฒนาและต่อยอด และเป็นแนวทางในการผลิตงานศิลาดลร่วมสมัยต่อไป
  • ส่วนธุรกิจ                                                     – มีห้องประชุมสำหรับให้คำปรึกษาทางด้านการสั่งสินค้า การสัมมนาให้ความรู้ และ พื้นที่รับรองสำหรับลูกค้าคนสำคัญทั้งรายใหญ่และรายย่อย

DESIGN APPROACH

จากการวิเคราะห์ปัญหาที่กล่าวมาข้างต้นทั้งการเสนอแนะโปรแกรมกิจกรรมที่เกิดขึ้นใหม่ และการจัดวางพื้นที่ของอาคารเดิม ทางผู้จัดทำจึงมีความตั้งใจที่จะเชื่อมโยงพื้นที่ทั้งสองส่วนนี้เข้าด้วยกันในเชิงงานออกแบบสถาปัตยกรรมและสถาปัตยกรรมภายใน และทำให้พื้นที่สาธารณะเป็นพื้นที่ที่สร้างกิจกรรมที่จะดึงดูดให้คนมาเที่ยวที่สถานที่แห่งนี้ ไม่ว่าจะเป็น ส่วนจัดแสดงงานศิลาดล การเยี่ยมชมกระบวนการผลิต ร้านอาหาร ร้านน้ำชา รวมถึงเวิร์คชอป พื้นที่ต่างๆเหล่านี้ได้ถูกออกแบบให้เชื่อมโยง และผสมผสานกันกับพื้นที่ของโรงงาน แต่ยังคงความเป็นพื้นที่ทำงานโดยพนักงานไม่ได้ถูกรบกวนจากคนภายนอกมากนัก

โดยความตั้งใจในการเชื่อมโยงพื้นที่ทั้งสองส่วนนี้เข้าด้วยกันนั้น มีที่มาของแนวคิดในการออกแบบคือ

การแปรเปลี่ยนของดิน

ในการแปรเปลี่ยนของดินที่เกิดขึ้นจากกระบวนการผลิตในแต่ละขั้นตอน พนักงานหรือช่างศิลปินเป็นผู้กระทำ  ‘ ดิน’ เพื่อให้แปรเปลี่ยนไปตามขั้นตอนตั้งแต่ ดินที่เป็นเศษผง อัดนวดจนเป็นก้อน ปั้นขึ้นรูปจนเป็นทรง แข็งตัว และเผาเคลือบจนมีลวดลายสีสันที่สวยงาม พื้นที่แห่งการแสดงออกในแต่ละขั้นตอนนั้นมีเสน่ห์และน่าสนใจ ซึ่งจะทำให้คนภายนอกได้มาสัมผัสถึงประสบการณ์และรับรู้ถึง ‘การแปรเปลี่ยนของดิน’ ที่เกิดขึ้น ผ่านงานออกแบบ

จากแนวคิดการแปรเปลี่ยนของดิน จึงถูกนำมาตีความในเชิงสถาปัตยกรรม โดยการสร้างเป็นองค์ประกอบทางสถาปัตยกรรม ในเรื่องของ พื้นผิวของดิน ที่แปรเปลี่ยนไปตามกระบวนการนั้นๆ และทำหน้าที่ในการที่จะเป็นตัวนำทางเล่าเรื่องราวความเป็นไปของศิลาดลที่เกิดขึ้นแก่ผู้เข้าชม ณ สถานที่แห่งนี้ โดยการนำมาขยายสัดส่วนเป็นสัดส่วนของงานสถาปัตยกรรมแล้วประกอบเป็นที่ว่างสำหรับการชมแต่ละกระบวนการผลิตนั้นๆ โดยการแปรเปลี่ยนของดินนั้นจะถูกนำมาเรียบเรียงให้สอดคล้องตามทางเดินชมและกระบวนการผลิตนั้นๆ เพื่อให้ผู้เข้าชมได้เข้าใจถึงความแปรเปลี่ยนไปของดินอย่างถ่องแท้

PLANNING AND LAYOUT

 

ผังบริเวณ
ผังพื้นชั้น 1
ผังพื้นชั้น 2

DESIGN

EXTERIOR – ออกแบบ FACADE ที่สะท้อนถึงภาพลักษณ์องค์กร โดยดึงจุดเด่นของผิวศิลาดล ซึ่งมีลักษณะเป็นลายแตกรานและสีเขียวธรรมชาติ นำมาออกแบบโดยนำเศษหรือชิ้นงานที่ได้รับความเสียหายนำมาทำให้แตกละเอียดแล้วนำมาติดกับกระจก เพื่อให้เกิดความกึ่งทึบกึ่งโปร่งให้เห็นภายในโครงการ และเกิดการสะท้อน แดดและเงาจากแสงอาทิตย์ที่ส่องกระทบ
พิพิธภัณฑ์และทัวร์ชมการผลิต

ในส่วนของพื้นที่พิพธภัณฑ์และการชมทัวร์โรงงานผลิตนั้น แบ่งออกเป็น 5 ส่วนด้วยกันได้แก่

  1. บทนำ
  2. การเตรียมวัตถุดิบ
  3. การขึ้นรูป
  4. การเคลือบ
  5. การเผา

ซึ่งทางสัญจรของคนภายนอกเป็นไปตามลำดับขั้นตอนการผลิตตามดังผังที่แสดง โดยการจัดวางเส้นทางสัญจรของคนภายนอกถูกจัดวางให้อยู่บริเวณกลางโครงการเป็นหลัก แล้วทางสัญจรของพนักงานโรงงานอยู่ทางกรอบนอกของโครงการทำให้เกิดการจำแนกประเภทคนใช้งานอย่างชัดเจนและสร้างความปลอดภัยภายในโรงงานมากขึ้น

1.INTRODUCTION < บทนำ>

ห้องชมวิดีทัศน์เล่าที่มาและประวัติของสยามศิลาดลตั้งแต่ก่อตั้งจนประสบความสำเร็จมาร่วมกว่า 40 ปี

เมื่อผู้ชมเสร็จเรียบร้อยแล้วจะเปิดม่านออกแล้วเห็นกับ FACADE ด้านนอก ซึ่งเกิดจากปรากฏการณ์ของแสงตกกระทบกับผนังศิลาดล

2. CLAY PREPARATION <ส่วนเตรียมวัตถุดิบ>

 

CLAY PREPARATION – ชั้นสองของอาคารออกแบบเป็นทางเดินให้ผู้ชมสามารถชมกระบวนการเตรียมดินจากด้านล่าง อีกทั้งมีการใช้ลักษณะหน้าตัด ก้อนดินที่เกิดจากการเตรียมดิน นำมาสร้างเป็นระนาบซึ่งช่วยให้ผู้ชมเข้าใจถึงดินที่กำลังถูกเตรียมในแต่ละขั้นตอนว่ามีลักษณะเป็นอย่างไร โดยทำการยึดกับตะแกรงเหล็กเป็นโครงสร้าง

3. FORMING AND CARVING <ส่วนการขึ้นรูป>

WALKWAY – ระหว่างแผนกขึ้นรูปด้วยแม่พิมพ์กับขึ้นรูปด้วยมือ ประกอบด้วย 3 ฟังก์ชั่นคือ ทำหน้าที่เป็นแกลอรี่แสดงชิ้นงานศิลาดล เป็นพื้นที่แสดงข้อมูลอธิบายกระบวนการผลิต และเป็นพื้นที่สำหรับจัดเก็บของพนักงาน โดยมีแนวคิดในการออกแบบจากการนำดินมาปั้นในลักษณะที่เหมือนกับกำลังขึ้นรูป มาสร้างเป็นผนัง
WHEEL THROWING AND CARVING
06-DRYING PROCESS
DRYING SHELF

4.FIRING AND GLAZING <ส่วนเคลือบและเผา>

FIRING AND GLAZING -มีการใช้วัสดุที่เกิดจากดินที่เกิดเป็นสีของดินที่เข้มขึ้นตามอุณหภูมิที่สูงขึ้นจนกลายเป็นผิวศิลาดล
ส่วนบริการอื่นๆ

 

COURT YARD SEAT
SHOWROOM – จากความต้องการเน้นให้ชิ้นงานอันเป็นสีศิลาดลมีความโดดเด่น จึงนำวัสดุที่เป็นดินที่ยังไม่ถูกเผาเคลือบมาใช้ และผิวสัมผัสที่หยาบ จากคุณสมบัติของดินจึงช่วยขับให้ชิ้นงานที่มีความแวววาวและมีสีเขียวนั้นโดดเด่นขึ้นมา
TEA HOUSE
10-restaurant
RESTAURANT – จากแนวความคิดที่ต้องการเชื่อมโยงพื้นที่ระหว่างช่างศิลป์กับคนภายนอกที่เข้ามาจึงสร้างให้พื้นที่ตรงกลางเป็นพื้นที่ทำงานซึ่งคือ ส่วนตากชิ้นงานซึ่งทำให้เป็น INSTALLATION ที่ถูกรายล้อมด้วยที่นั่งรับประทานอาหาร ทำให้เมื่อคนที่มาทานอาหารที่นี่ไม่ได้เพียงแค่รับประทานอาหารจากการนำเสนออาหารลงบนชุดจานศิลาดลแต่ยังได้รับบรรยากาศการทำงาน และเชยชมเสน่ห์ของการปั้นชิ้นงานด้วยเช่นกัน
RESTAURANT – SEAT AREA
CELADON WORKSHOP
KIDS PLAYGROUND – มีการนำแม่พิมพ์ที่ไม่ใช้แล้ว นำมาใช้เป็นองค์ประกอบกิจกรรมสำหรับเด็ก ระหว่างที่ครอบครัวเลือกซื้อชิ้นงานศิลาดลอยู่ เด็กก็สามารถมาเล่น โดยการนำชิ้นงานมาต่อเข้ากับแม่พิมพ์ของตัวชิ้นงานนั้นๆ ทำให้เด็กได้เรียนรู้เกี่ยวกับศิลาดล ด้วยเช่นกัน
– มาร่วมสัมผัสประสบการณ์ความงามของศิลาดลได้ที่นี่  –

สุดท้ายนี้ หวังว่าวิทยานิพนธ์ฉบับนี้จะเป็นแนวทางเสนอแนะต่อโครงการอื่นๆที่สร้างประสบการณ์ใหม่ๆในการเข้าชมนี้ซึ่งมองว่าในไทยยังมีไม่มากนัก อีกทั้งสร้างแรงบันดาลใจต่อผู้อ่าน รวมถึงการทำให้คนภายนอกมองภาพลักษณ์ของงานศิลาดลในแง่มุมต่างๆ สร้างให้เห็นถึงคุณค่าของงานศิลาดล ส่งเสริมต่อยอดงานให้พัฒนาต่อไป สร้างชื่อเสียงให้กับงานเซรามิกของไทยเพิ่มขึ้น และเติบโตไปในระดับสากล หากมีข้อผิดพลาดประการใดทางด้านข้อมูล ทางผู้จัดทำขอประทานอภัยมา ณ ที่นี่ด้วย และหากมีคำติชมใดๆ  ทางผู้จัดทำยินดีรับฟังความคิดเห็นจากทุกท่านเพื่อนำไปปรับปรุงและพัฒนาตนเองต่อไป ขอบคุณค่ะ