ศูนย์นวัตกรรมและเทคโนโลยีการเกษตร เป็นแหล่งเรียนรู้ อบรมเทคโนโลยีทางการเกษตร ผสมผสานกับการทำเกษตรยั่งยืน เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มและมาตรฐานสินค้าเกษตร เพื่อแก้ปัญหาโดยการเพิ่มกลุ่มเกษตรกรรุ่นใหม่ ลดการใช้สารเคมี และการปลูกพืชให้เหมาะสมกับพื้นที่ โดยศูนย์ AIC เป็นการผสมผสานระหว่างการใช้เทคโนโลยีต่าง ๆ กับระบบเกษตรยั่งยืนเพื่อให้เกิดความสมดุลระหว่าง เศรษฐกิจ สังคม และรับบนิเวศ

โครงการมีพื้นที่ 316 ไร่ ซึ่งเป็นการทำงานร่วมกันระหว่าง ภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคเกษตรกร เพื่อเป้าหมายคือเป็นศูนย์การเรียนรู้ต้นแบบและพัฒนาศักยภาพการเกษตรจังหวัด โดยโครงการตั้งอยู่ที่ อ.ด่านซ้าย จ.เลย จากการวิเคราะห์ข้อมูลพื้นที่โครงการทั้งหมด ประกอบไปด้วย การเข้าถึง ระดับความสูง ความชัน ชนิดดิน พืชพรรณ ทางไหลของน้ำ มุมมอง ทำให้เห็นศักยภาพของพื้นที่ในแต่ละส่วนเพื่อนำไปออกแบบได้

ผู้ใช้งานประกอบไปด้วย ผู้ใช้งานหลัก ได้แก่ กลุ่มวิสาหกิจชุมชน เกษตรกรทั่วไป กลุ่มเกษตรกรยุคใหม่ ผู้ใช้งานรอง ได้แก่ นักเรียน นักศึกษา นักท่องเที่ยว นักธุรกิจ และกลุ่มผู้ใช้งานถาวร ได้แก่ พนักงาน นักวิจัย ทำให้สามารถสร้างเส้นทางการเรียนรู้ในรูปแบบต่าง ๆ เพื่อให้เหมาะสมกับแต่ละกลุ่มผู้ใช้งาน จึงออกมาเป็นผังบริเวณ โดยมีคอนเสปของการเรียนรู้คือการเริ่มจากพื้นที่ที่มีการจัดการมาก ไปสู่ปลายทางการศึกษาที่เป็นการทำการเกษตรแบบเคารพธรรมชาติ การทำวนเกษตร โดยอ้างอิงพื้นที่การศึกษาจากการใช้งานพื้นที่เดิมและการวิเคราะห์พื้นที่ เพื่อเป็นการฟื้นฟูพื้นที่และเพิ่มประสิทธิภาพในการทำการเกษตรให้เหมาะสม

ส่วนที่ 1 Welcome area : ในโซนแรกจะเป็นพื้นที่ส่วนกลางเป็นจุดแรกที่รับผู้คนเข้าในโครงการ ประกอบไปด้วยอาคารอำนวยการ อาคารการเรียนรู้ ร้านอาหาร ร้านขายของฝาก จุดชมวิว และจุดขึ้นบักกี้ ลักษณะการวางผังจะเป็นการคงเอกลักษณ์ความเป็นเนินของพื้นที่เดิมไว้โดยปล่อยเป็นพื้นที่โล่งบริเวณยอด ลักษณะการวางอาคารจะเกาะไปตามเส้นชั้นความสูงโดยวางทางด้านทิศเหนือและทิศตะวันตก เพื่อที่จะได้เปิดมุมมองของโครงการทั้งหมดทางด้านทิศตะวันออก ซึ่งเป็นจุดเด่นของโครงการ เมื่อมองกลับมาจะไม่มีอาคารที่บดบัง

ส่วนที่ 2 Product value added zone :โซนการเพิ่มมูลค่าผลผลิต จะประกอบไปด้วย 2 ส่วนคือ แปลงเกษตรอัจฉริยะและพื้นที่แปรรูปผลผลิต พื้นที่แปลงเกษตรอัจฉริยะ จะเป็นการโชว์การใช้เทคโนโลยีในการจัดการพืช ประกอบไปด้วย การอบรมเทคโนโลยี การตลาดออนไลน์ การวิจัยและทดลองพันธุ์พืช แปลงแสดงความควบคุมปริมาณน้ำและความชื้นในดิน การปลูกพืชแบบควบคุมอุณหภูมิ การแสดงจุดบินโดรนเพื่อการรดน้ำและใส่สารชีวภัณฑ์ ลักษณะการวางผังจะเป็นการเปิดมุมมองเอื้อให้เห็นมุมที่กว้างและเปิดโล่ง ลักษณะพืชพันธุ์ที่ใช้จะเป็นในกลุ่มของพืชที่ต้องการการดูแลมาก เช่น ส้ม อะโวคาโด ผักกาดขาว คะน้า

ในส่วนของพื้นที่แปรรูป จะเป็นการแบ่งสถานีของการแปรรูปในรูปแบบต่าง ๆ เพื่อให้สะดวกต่อการเรียนรู้ โดยเลือกวางในพื้นที่ราบและมีถนนที่สามารถเชื่อมกับบริเวณถนนรองได้ โดยจะแบ่งขั้นตอนของการเก็บผลผลิตออกเป็น เก็บผลผลิตเข้าสู่โรงแปรรูป 1 ซึ่งจะอยู่ในตำแหน่งที่แยกออกไป จะเป็นการทำความสะอาด คัดแยก บางส่วนนำไปเก็บเพื่อเตรียมส่งขาย บางส่วนนำไปแปรรูปต่อตามโรงต่าง ๆ ได้แก่ การทำเป็นกระป๋อง นำไปอบแห้ง นำไปแช่แข็ง และนำไปหมักเป็นน้ำต่าง ๆ

มุมมองทางเดินยกระดับบริเวณทางเข้า

มุมมองจุดชมวิวภาพรวมโครงการ

มุมมองภาพรวมโซนเพิ่มมูลค่าผลผลิต

มุมมองจุดแสดงโดรนใส่สารชีวภัณฑ์

ส่วนที่ 3 : โซนเกษตรทฤษฎีใหม่ จะเป็นการเรียนรู้เกี่ยวกับการจัดการพื้นที่ การหมุนเวียนสารอาหารจากมูลสัตว์ไปทำเป็นปุ๋ย ลักษณะการวางอาคารจะเป็นการวางเพื่อให้เกิดมุมมองภายในเนื่องจากถูกล้อมด้วยพื้นที่ป่าเดิม แต่เมื่อมายืนบริเวณตรงกลางจะเปิดมุมมองออกสู่ทางด้านทิศใต้เพื่อโชว์กลุ่มข้าวพื้นเมืองที่มีกลิ่น และรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์ของจังหวัด

ส่วนที่ 4 : โซนบ้านพักอาศัยสำหรับกลุ่มพนักงานและคนที่มาเรียนรู้แบบค้างคืน ในโซนนี้ประกอบไปด้วย พื้นที่อาคารบริเวณด้านหน้า จะเป็นกลุ่มบ้านพักพนักงานที่อยู่ถาวรเนื่องจากง่ายต่อการเข้าออก ประกอบไปด้วยกลุ่มหอพักชาย และหอพักหญิงซึ่งถูกขยับเข้ามาลึกกว่าเพื่อเพิ่มความเป็นส่วนตัวจากถนนหลัก ในส่วนของที่พักด้านในจะเป็นกลุ่มที่พักแบบชั่วคราว มีการวางอาคารเป็นกลุ่มเพื่อให้เกิดพื้นที่การใช้งานตรงกลาง โดยจะให้จอดรถบริเวณด้านหน้าแล้วเดินเข้าไปด้านใน ลักษณะการวางพื้นที่จะแบ่งเป็น 3 แบบได้แก่ พื้นที่ส่วนตัวบริเวณหลังบ้าน พื้นที่ปลูกผักร่วมกันบริเวณหน้าบ้าน และพื้นที่เรียนรู้แบบกลุ่มใหญ่บริเวณลานตรงกลาง โดยเป้าหมายไม่ใช้เพื่อการอยู่แบบบรรยากาศเกษตรเพียงอย่างเดียวแต่จะต้องมีพื้นที่สำหรับการสร้างเครือข่ายให้กับผู้คนที่มาเรียนรู้ด้วย

มุมมองโซนเกษตรทฤษฎีใหม่

มุมมองพื้นที่ส่วนกลางบ้านพัก

มุมมองพื้นที่ด้านหลังบ้านพัก ทุ่งงาขาว